Abdigor Köftesi Tarifi

Abdigor köftesi... Yöresel yemekler bölümünde, Osmanlı Türk mutfağı içinde yer alan ve Anadolu'nun en eski diyet yemeği Abdigor köftesine ve bu köftenin tarihine göz atıyoruz. Ağrı yemeklerinin en eski tariflerinden Abdigor köftesi nereden gelir, Abdigor köftesi tarifi, Abdigor köftesi nasıl yapılır sorularının yanıtlarını bu dosyada bulacaksınız. 

Abdigör Köftesi

Abdigor köftesi... Yöresel yemekler bölümünde, Osmanlı Türk mutfağı içinde yer alan ve Anadolu'nun en eski diyet yemeği Abdigor köftesine ve bu köftenin tarihine göz atıyoruz. Ağrı yemeklerinin en eski tariflerinden Abdigor köftesi nereden gelir, Abdigor köftesi tarifi, Abdigor köftesi nasıl yapılır sorularının yanıtlarını bu dosyada bulacaksınız. Ağrı'da İshak Paşa Sarayı'nı yaptıran İshak Paşa'nın babası Çolak Abdi Paşa için pişirilen ''Abdigör Köftesi'' Anadolu'nun en eski diyet yemeklerinden biri... 

400 Yıllık Tarif...

Yaklaşık 400 yıl önce midesindeki rahatsızlık nedeniyle et yemekleri yiyemeyen Doğubayazıt Sancak Beyi Çolak Abdi Paşa için arayışa giren dönemin aşçılarının yaptığı Abdigör köftesi günümüze kadar gelmeyi başardı. Bir tür diyet yemeği olan Abdigör köftesinin İshak Paşa'nın 1634-1680 yılları arasında yaşayan ve kör olduğu için 'Kör Abdi' olarak anılan babası Çolak Abdi Paşa'nın midesindeki rahatsızlığın artması nedeniyle sarayın aşçıları tarafından hazırlanıyordu. Kuşaktan kuşağa anlatılan bu diyet yemeği bugün hala yaşıyor. Ancak bu diyet yemeğinin tescil edilmesi, Kör Abdi Paşa sayesinde oldu. İlginçtir ki, Doğubayazıt'ın çok yakınında bulunan yerleşim merkezlerinde bilinmeyen ve yapılmayan Abdigör köftesi, Doğubayazıt'ın geleneksel mutfağıyla özdeşleşti. 17. yüzyılın ikinci yarısından günümüze kadar Doğubayazıt mutfağında pişirilen Abdigör köftesi, şimdilik Anadolu'nun bilinen en eski ve lezzetli diyet yemekleri arasında bulunuyor.

Abdigör Köftesi Nereden Geliyor

Doğubayazıt bölgesinin geleneksel mutfak kültürü, Doğu Anadolu, Kafkasya ve Kuzeybatı İran bölgelerinin geleneksel mutfak kültürü ve yemek türlerinin bir sentezini yansıtmaktadır. Doğubayazıt geleneksel mutfağının, Goşteberg 'buğulama', selekeli 'sac kavurma', zeğme, sahan kebabı ve dağ kebabı gibi lezzetli yemeklerinden başka Abdigör köftesi gibi çok farklı ve ayrıcalıklı bir yemeği daha bulunmaktadır. Abdigör köftesi bir diyet yemeği olmasına karşın, en çok aranılan lezzetli yemeklerin başında gelmektedir. Yapılışının zahmetli olması ve büyük bir maharet istemesi, hemen her mevsimde yapılmaması bu yemeği daha da cazip kılmıştır.''

Abdigör Köftesi'nin hikayesi

Günümüze kuşaktan kuşağa anlatılanlara göre, İshak Paşa'nın babası kör Abdi hastalanmış, yediği yemeklerin hemen hepsi dokunduğundan ne yerse midesi kabul etmiyormuş. Konusunda uzmanlaşmış aşçılar, etle yaptıkları birbirinden lezzetli yemeklerin Kör Abdi Paşa'ya dokunması üzerine yeni arayışlar içine girmişler. Aşçılar, kuşaktan kuşağa anlatılan ve yalnızca hastalara yedirilen bir diyet yemeğini daha özenli bir şekilde yeniden yapmaya karar vermişler. Düve, toklu veya genç sığırın taze ve yağsız olan bacak kısmından alınan etin geleneksel yöntemle, tahta tokmakla dövülerek sinirlerin özenli bir şekilde ayıklanmasıyla pişirdikleri köftelerin Abdi paşaya dokunmaması üzerine bu yemek oldukça sık pişirilmeye başlanmıştır. Kör Abdi paşa bu yemeği o kadar çok beğenmiş ve o kadar çok isteyerek yemiştir ki, yüzlerce yıldan beri yalnızca hastalara yapılan bu diyet yemeği günümüze kadar Abdigör köftesi adıyla anılmaya başlanmıştır.

Abdigör Köftesi'nin tarifi

• Abdigör köftesi düve, toklu veya genç sığırın taze, yağsız ve sinirsiz bacak kısmından yapılır.
• Yağsız et, et taşının üzerinde tahta tokmakla dövülür. 
• Macun gibi dövülmüş et bıçakla sürekli karıştırılarak sinirleri ayıklanır. 
• Et bu şekilde yaklaşık 2 saat tokmaklanarak hamur gibi yapılır. 
• Tokmakla dövülen et kıvama geldiğinde içine soğan ve tuz eklenerek yoğrulur. 
• Her bir köfte 200–250 gram ağırlığında, küçük bir elma büyüklüğünde top haline getirilir.
• Köfteler içinde kaynar su bulunan güveç veya tencere içine konulduktan sonra tandır veya ocakta pişirilir. 
• Köfteler kaynar suyun üzerine çıkmışsa pişmiş demektir. 
• Köfteler güveç veya tencere içinden çıkarıldıktan sonra bu et suyunun içine ince kıyılmış yabani nane, kekik ve pirinç katılarak pilav yapılır.
• Pilavın üzerine de köfteler konularak servise sunulur.

Abdigör hala yaşıyor

Doğubayazıtlıların Kör Abdi Paşa'yı, adını verdiği mahallesi, çeşmesi ve lezzetli diyet yemeğiyle geleceğe taşımaya devam ediyor. Kör Abdi paşanın, Doğubayazıt'ın geleneksel mutfak kültüründeki bu ünlü yemeği Türkiye ve dünyaya tanıttığı için Doğubayazıt halkı tarafından da çok seviliyor. Doğubayazıt'ın bir mahallesine Abdigör mahallesi, İshak Paşa Sarayı'nın hemen batı eteğindeki soğuk ve lezzetli bir kaynağa da Abdigör Çeşmesi adı verilerek ismi yaşatılmaya devam ediyor.