15 Nisan 2016 Cuma

On Soruda Kandil!

Kandil Nedir, Bu Gelenek Nasıl Başladı, Hicri Aylar Nedir, Hangi Kandil Ne İçindir, Kandillerin Anlamı, İbadetler, Zikir, Dua ve Namazlar, Kandil Simidi Tarifi



SOFRABEZİ ÖZEL Kandil nedir, nereden gelmiştir, neden kandil olarak kutlanmıştır. Kandillerde ne yapmak lazım, kandil simidi nasıl yapılır gibi tüm sorulara cevap bulacaksınız. 10 soruda Kandillere dair merak ettiğiniz, ya da ihtiyaç duyacağınız bilgiler… Hangi ibadetleri yapmak lazım, anlamları nedir, hangi tarihlere denk gelir gibi İslam kaynaklı, bu geleneklerimize projeksiyon tutuyoruz. 


1-      KANDİL NEDİR?
Kandil farz bir ibadet değil, dini bir geleneğin yaşatılması anlamına gelir. İslam inancına göre kutsal olduğunda hemfikir olunan günlere verilen addır.

2-      BU GELENEK NASIL BAŞLADI?
İslamiyet'in kutsal kitabı olan Kur'an-ı Kerim, Hazreti Muhammed (s.a.v.) aracılığı ile M.S. 7. Yüzyılda tüm insanlığa indi. Bu tarihten günümüze kadar kutsal sayılan ve dönüm noktası anlamında önem teşkil eden günler Kandil (Elektrik olmadığı için ibadetle uzayan gecelerde, her yer kandillerle aydınlatıldığı için bu özel gecelere kandil denilmeye başlandı) olarak anıldı. Bu manada Müslümanlar 5 geceyi 'Kandil' olarak kutsal sayarlar. Peygamberimizin doğum günü Mevlit Kandili (12 Rebiülevvel), Üç ayların başlangıcı Regaip Kandili (Recep ayının ilk Cuma gecesi, Perşembe'yi Cuma'ya bağlayan gece), Miraç olayı Miraç Kandili (27 Recep), Şaban ayının on beşinci gecesi Beraat Kandili (15 Şaban) ve Kur'anı Kerim'in indirildiği Kadir Gecesi (27 Ramazan). 

3-      HANGİ KANDİL NE İÇİNDİR? 

MEVLİD KANDİLİ: Peygamberimizin doğum günü olarak kutlanan anmaya Mevlid Kandili
REGAİP KANDİLİ: Üç ayların başlangıcı olan (Recep Şaban Ramazan) gecedeki anmaya Regaib Kandili denmiştir.
MİRAÇ KANDİLİ: İslam esaslarının birçoğunun (namaz gibi) Allah tarafından bildirildiğine inanılan Miraç olayının anılmasıdır. Miraç, peygamberimizin, Receb ayının 27. Gecesi Cenab-ı Hakkın daveti üzerine Cebrail Aleyhisselâmın rehberliğinde Mescid-i Haramdan Mescid-i Aksâ'ya, oradan semaya, yüce âlemlere yükselmesidir.
BERAT KANDİLİ: Şaban ayının on beşinci gecesidir. Hadisi şeriflere göre o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey, Levh-i mahfuz denen 'olmuşlar ve olacaklar kitabı'nda yazılır. Her yıl Şaban'ın 15'inde yazıldığı inanılan bu kitapta, gelecek yıla iman dolu bir kul olarak hayırlı işlerle girmek isteyenler için bu gece bir 'arınma' fırsatı sunar. Hadisi şeriflerle de bu gece daha fazla ibadet yapılması önerilir.
KADİR GECESİ: Kur'anı Kerim'in indirildiği tarihini anılmasıdır. Kur'an Ramazan ayının 27. Gecesi indirilmiştir.

4-      BU ANMALARIN ADINA NEDEN KANDİL DENİR?

Yukarıda sayılan 'dönüm noktaların'da Kur'an ve hadisi şeriflerden yola çıkan Müslümanlar, bu kutsal anları ibadetle anar ve bir kurtuluş umma, arınma vesilesi sayarlardı. Yılın en hareketli geceleri olan bu gecelerde camiler dolup taşardı. mescitler, evler, ibadethaneler, camiler ibadet ve anma için aydınlatılırdı. Eskiden elektrik olmadığı için, İçine sıvı yağ (zeytin ve gaz yağı gibi) ve fitil konarak yakılan ve aydınlatmada kullanılan ve 'Kandil' adı verilen aletler kullanılırdı. Mesela Kadir Gecesine denk gelindiğinde, 'bu gece her yer ışıl olacak' anlamında 'Bu gece Kandil var" derlerdir. Böylece tüm kutsal gecelere kestirmeden 'Kandil' diyerek özetlemiş oldular.


5-     KANDİL GECELERİ HANGİ İBADETLER YAPILIR

Dua, Kur'an okunması, nafile namazlar ve zikirlerle bu geçenini değerlendirilmesi önerilir.
·         Nafile Namaz
·         Kur'ân okunur,
·         Kur'ân tefsirleri mütâlâa edilir.
·         Zikredilir,
·         Salavat-ı şerife getirilir.
·         Dualar edilir,
·         Allah'a niyaz ve tazarruda bulunulur.
·         Fakir ve kimsesizler doyurulur,
·         Bol bol sadaka verilir.

 6-      BU GECELERE ÖZEL BİR İBADET VAR MIDIR? 

Elbette Kur'an ya da hadislerde bu gece mutlaka kılınması gereken özel bir naamaz yoktur. Ancak bu gecelerde (Mesela Kadir Gecesi) kılınan nafile namazları betimlemek için bu namazlara Kadir Gecesi Namazı adı verilmiştir. Bu adı almasının nedeni de hem bu gecede kılınması hem de Kadir Suresi'nin okunmasından gelir.
4 rekat Kadir Gecesi Namazı için
1. rekatta: 1 Fatiha, 3 Kadir Suresi (İnnâ enzelnâhü)
2. rekatta: 1 Fatiha, 3 İhlas-ı Şerif
3. rekatta: 1 Fatiha, 3 Kadir Sûresi (İnnâ enzelnâhü )
4. rekatta: 1 Fatiha, 3 İhlas-ı Şerif  okunması önerilir.

Benzer şekilde diğer kandillerde de aynı surelerle nafile namaz kılınabilir.

7-      ZİKİR NASIL YAPILIR 

Namazdan sonra 1 defa;
Allah-u ekber, Allah-u ekber, La ilahe illallâhü vallâhü ekber, Allah-u ekber ve lillâhil hamd.
100 defa İnşirah Suresi (Elem neşrah leke sadrak... ) 100 defa İnnâ enzelnâhü
100 defa da Rasûlullah Efendimiz'in Hazret-i Âişe Vâlidemiz'e öğrettiği şu duâ okunup, sonra duâ yapılır:
Allahümme inneke afüvvün kerîmün tuhibbül afve fa'fü anni, okunup dua yapılır.

8-      BAŞKA İBADETLER VAR MI? 

Bu gibi kutsal gecelerde kısaca pişmanlığınızı, acizliğinizi, ölümlü olduğunuzu düşünerek, Allah'tan arınma istemelisiniz. Bunun için yapacaklarınız tamamen size kalmış. Mümkünse, kandil gecesi olması sebebiyle bir de TESBİH NAMAZI da kılabilirsiniz, ya da zikir de yapabilirsiniz. Bir çok kaynakta değişik onlarca ibadet şekli sıralanmıştır.

9-   KANDİL SİMİDİ NASIL YAPILIR? 

Işıkları yakılmış bu güzel gecelerin, ilk başlangıçta 'lokma' gibi hazırlanan ancak son yıllarda da delikli halka şeklinde 'susamlı, tuzlu kuru pasta' formunda simitler hazırlanır. Kutsallığı yoktur. Sadece gelenektir. Amaç, etrafındaki yakın, komşu, aç ve açıkta kalanlara ikram yapmaktır. Bu davranışın bugüne uzantısı da 'Kandil Simitleri'dir. Alıp çayla beraber yemek için değil, sokaktaki insanlara dağıtmak için olduğu unutulmamalıdır. 

 10-      HİCRİ AYLAR NEDİR?

İslami takvimdir. Kur'anda da adlarıyla geçer. Bir yılı 12'ye böler. Miladi takvime benzer. Ocak'tan aralık ayına gelecek şekilde Miladi takvimin karşılığı olan ayları ve sıralaması şöyledir.
·         Muharrem
·         Safer
·         Rebiülevvel
·         Rebiülahir
·         Cemaziyelevvel
·         Cemaziyelahir
·         Recep
·         Şaban
·         Ramazan
·         Şevval
·         Zilkade
·         Zilhicce




Önceki tarif Next Post
Sonraki tarif Previous Post